زبان شناسی خطاب در قرآن

نویسندگان

شهره شاهسوندی

امید خانه زاد

چکیده

قرآن به عنوان کتابی آسمانی که برای هدایت بشر نازل شده، از خطاب به شکلی گسترده بهره برده است. از منظر صناعت کلامی، کلام خطابی تأثیر بیشتری ایجاد می کند، زیرا فردیت (فاعلیت) نهفته در کلام و در نتیجه برندگی آن را افزایش می دهد. قرآن از مزیت چنین کلامی برخوردار است و به نظر می رسد برای منظوری که «کلام وحی» در پی آن بوده است، یعنی هدایت، نقش اساسی دارد. به جهت کاربرد گسترده گفتار و عبارات خطابی در قرآن، طیف وسیعی از خطاب ها (و مخاطبان) در آن یافت می شود که تحت سه مقوله مجزا با عنوان عام، خاص و نبوی قابل بررسی است؛ به نحوی که خطاب های نبوی در مقایسه با دو مقوله دیگر دارای بیشترین فراوانی بوده است. باید یادآور شد که در بسیاری موارد، تفکیک خطاب های عام و خاص اگر نگوییم غیرممکن، دشوار است و تنها بافت کلام یا زمینه نزول وحی (شأن نزول) است که می تواند تا حدودی به شناخت مقوله صحیح کمک کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شیوه شناسی زبان قرآن

پژوهش در زبان قرآن به عنوان یک اصطلاح فنی، از مبانی فهم و تفسیر قرآن و موضوعی پراهمیت و در عین حال نو و ناپرداخته به شمار می آید. این موضوع البته مسائل متعددی همچون شیوه زبان قرآن، نقش و کارکرد آن ( انگیزندگی یا معرفت بخشی)، یک وجهی بودن یا چند وجهی بودن ( از بعد معناشناختی)، فیصله بخشی یا رازواری ( از منظر روش شناختی) و جز آن را در بر می گیرد.    مقاله حاضر پس از طرح مباحث مقدماتی و ایضاح مفه...

متن کامل

زبان‌شناسی خطاب در قرآن

قرآن به‌عنوان کتابی آسمانی که برای هدایت بشر نازل شده، از خطاب به شکلی گسترده بهره برده است. از منظر صناعت کلامی، کلام خطابی تأثیر بیشتری ایجاد می‌کند، زیرا فردیت (فاعلیت) نهفته در کلام و در نتیجه برندگی آن را افزایش می‌دهد. قرآن از مزیت چنین کلامی برخوردار است و به نظر می‌رسد برای منظوری که «کلام وحی» در پی آن بوده است، یعنی هدایت، نقش اساسی دارد. به جهت کاربرد گسترده گفتار و عبارات خطابی در ق...

متن کامل

فراگیری خطاب تقوی در قرآن

قرآن کریم از جمله مسائلی که تاکید زیادی بر روی آن نموده، آموزه‌ی تقوی می‌باشد؛ به طوری که بسیار مورد سفارش قرار گرفته و عامل سعادت، فوز و فلاح معرفی شده است. با توجه به اهمیت موضوع، نوشتار حاضر در صدد پاسخ به این سوال است که گستره‌ی شمول و عمومیت زمانی و مکانی تقوی در قرآن چقدر است؟ این مقال با رویکرد قرآنی و با استناد به آیاتی که به عمومی بودن آموزه اخلاقی تقوی اشاره دارند، این گونه آیات را در...

متن کامل

خطاب در زبان فارسی : پژوهشی در جامعه شناسی زبان

در این رساله کاربرد خطاب در چهارچوب خانواده و در رابطه با قشرهای مختلف اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است . این خطاب ها به فراخور بسامدی که در گفتار طبقات مختلف دارند، طبقه بندی و ارائه شده اند. برای این کار از نمایشنامه ها و آثار نویسندگانی که حوزه کارشان در زمینه قشرهای مختلف اجتماع و در نتیجه زبان محاوره ای که ویژه افراد آن قشرها بوده کمک گرفته شده است . در این بررسی نقش افراد در خانواده به ص...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های قرآنی

ناشر: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی

ISSN 2251-9815

دوره 18

شماره 70 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023